Page 17 - หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-BOOK) เพชรราชธานี ประจำปี ๒๕๖๓ สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 17
เอกอัครรำชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย และวิศิษฏศิลปิน
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทาน
พระราชูปถัมภ์อันหลากหลาย และประกอบพระราชกรณียกิจมากมายเพื่อช่วยอนุรักษ์พัฒนาศิลปวัฒนธรรมไทย
ให้เป็นสมบัติของชาติอย่างยั่งยืน ทั้งในเรื่องการช่างไทย ดนตรีไทย นาฏศิลป์ งานพิพิธภัณฑ์ งานประวัติศาสตร์
และโบราณสถานในภูมิภาคต่าง ๆ ตลอดจนเรื่องอาหารไทยและวิถีชีวิตไทยในด้านอื่น ๆ เช่น ด้านสุขภาพอนามัย
ด้านสังคมสงเคราะห์ช่วยเด็กพิการและด้อยโอกาส โดยเฉพาะการพระราชทานพระราชูปถัมภ์แก่เหล่าศิลปิน
น้อยใหญ่มากมาย ทั้งศิลปินแห่งชาติ ศิลปินพื้นบ้าน ศิลปินเพลงลูกทุ่ง เช่น เสด็จพระราชด�าเนินเป็นประธาน
ในงานด้านวัฒนธรรม เสด็จพระราชด�าเนินเยี่ยมเยียนศิลปินที่เจ็บป่วยหรือพระราชทานของเยี่ยม พระราชทาน
รางวัลแก่ศิลปิน ฯลฯ ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณดังกล่าวล้วนสร้างขวัญก�าลังใจ และก่อให้เกิดการตื่นตัวในวงการ
ศิลปวัฒนธรรมอย่างกว้างขวาง ทรงเป็นปราชญ์ทางภาษา วรรณคดี ประวัติศาสตร์ โบราณคดี และพิพิธภัณฑ์
วิทยา อีกทั้งได้พระราชทานปัญญาความรู้ในเรื่องเหล่านี้แก่วงวิชาการ ที่ส�าคัญยิ่งก็คือ ได้พระราชทานพระราชด�าริ
เกี่ยวกับการบริหารจัดการงานวัฒนธรรม ทั้งในด้านการอนุรักษ์ พัฒนา การปลูกฝัง เผยแพร่ การถ่ายทอด สืบสาน
และการจัดเก็บข้อมูลต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ
โดยเมื่อวันที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๘ รัฐบาลได้ประกาศให้วันที่ ๒ เมษายน ของทุกปี อันเป็น
วันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เป็น “วันอนุรักษ์มรดกไทย”ด้วยตระหนักในพระปรีชาสามารถในด้านศิลปวัฒนธรรม และพระมหากรุณาธิคุณ
ที่ทรงอนุเคราะห์สนับสนุนกิจกรรมอันเนื่องด้วยงานวัฒนธรรมของชาติเสมอมา โดยเฉพาะทรงเป็นแบบอย่าง
ในการบ�าเพ็ญพระราชกรณียกิจและพระราชจริยาวัตร ในด้านการอนุรักษ์มรดกของชาติในสาขาต่าง ๆ เช่น
วรรณศิลป์ ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ภาษาไทย สถาปัตยกรรม ดนตรีไทย และพุทธศาสนา รวมทั้งได้เจริญรอย
ตามเบื้อง พระยุคลบาทในการสร้างสรรค์และธ�ารงรักษามรดกของชาติให้ยั่งยืนตกทอดต่อไปถึงลูกหลาน
ส�าหรับค�าว่า “มรดกไทย” ในที่นี้ คณะกรรมการอ�านวยการวันอนุรักษ์มรดกไทย ได้ให้ความหมายไว้ว่า
“มรดกทางวัฒนธรรมที่แสดงออกถึงสัญลักษณ์ของความเป็นชาติ ซึ่งได้แก่ โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ โบราณสถาน
วรรณกรรม ศิลปหัตถกรรม นาฏศิลป์และดนตรี ตลอดจนถึงการด�าเนินชีวิตและคุณค่าประเพณีต่าง ๆ อันเป็น
ผลผลิตร่วมกันของผู้คนในผืนแผ่นดินในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา”
ในปี พ.ศ. ๒๕๓๑ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ได้รับการน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระสมัญญา “เอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย” และเมื่อวันที่
๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๖ วันศิลปินแห่งชาติ คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติก็ได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวาย
พระสมัญญา “วิศิษฏศิลปิน” (อ่านว่า วิ-สิด-สิน-ละ-ปิน) ซึ่งมีความหมายว่า “ผู้เป็นเลิศทางศิลปะ ประเสริฐ
เลิศกว่าศิลปินทั้งปวง” ด้วยทรงมีพระอัจฉริยะภาพและทรงพระปรีชาสามารถในศิลปะหลายสาขา ทรงมี
คุณูปการต่อเหล่าศิลปินและศิลปวัฒนธรรมของชาติ และยังทรงเป็นเมธีทางด้านวัฒนธรรม คือทรงเป็นปราชญ์
ที่มีความรอบรู้ในวัฒนธรรมด้านต่าง ๆ
เพชรราชธานีี 15
รางวัลเชิดชูเกียรติผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม ประจำาปีพุทธศักราช ๒๕๖๓
