Page 61 - วัฒนศิลปสาร ปีที่ ๑๙ (มิถุนายน ๒๕๖๖ - พฤษภาคม ๒๕๖๗) : สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 61
ี
วััฒนัศิิลปสาร ปที ๑๙ (มิถุุนัายนั ๒๕๖๖-พฤษภัาคม ๒๕๖๗) 53
�
้
หมอลำเรื�องต�อกลอนัทำนัองลำเพลินั เรื�อง แกวัหนั้าม้า
ี
ุ
สปิยา ทาปทา* และ ปฏิพล คณ์ม** เรียบเรียง
ุ
�
ิ
้
่
�
กอุนัที�จัะกล่าวัถุ้ง หมอุลำเร้อุงต่่อุกลอุนัทำนัอุงลำเพลนั เร้อุง แกวัหนั้าม้า
ซึ่�งประพนัธ์โด้ย นัายฉลาด้ ส่งเสริม ศิิลปนัแห่งชาต่ สาขึ้าศิิลปะการแสด้ง (หมอุลำ)
ั
ิ
ิ
้
ั
�
�
้
ิ
�
�
�
้
้
ี
ี
้
็
พ.ศิ. ๒๕๔๘ นันั จัะขึ้อุเกรนันัำเรอุงต่่าง ๆ ท�เก�ยวักับหมอุลำเปนัพนัฐานัเบอุงต่นั
พอุสังเขึ้ป ด้ังนัี �
ควัามหมายของหมอลัำ
หมอุลำ เปนัคำประสมจัากสอุงคำ ค้อุ คำวั่า “หมอุ” หมายถุ้ง ผู้ทรงควัาม
็
้
รอุบรู้ในัเร้อุงใด้เร้อุงหนั้�ง กับคำวั่า “ลำ” อุนัหมายถุ้ง การรอุงขึ้ับลำนัำอุนัมีแบบแผนั
ั
�
ั
�
และมทวังทำนัอุงอุนัไพเราะ ซึ่�งพอุรวัมคำวั่า “หมอุลำ” เขึ้้าด้้วัยกนัแลวั กยังมีควัาม
้
่
ั
้
็
ั
ี
็
หมายเปนัอุีกสอุงนััยยะ ค้อุ หมอุลำ เปนัคำเรียกขึ้านั ศิิลปะการแสด้งและการ
็
้�
็
ขึ้ับรอุงเพลงพนับ้านัอุนัเปนัอุมต่ะขึ้อุงภัาคอุีสานั และอุีกนััยยะหนั้�ง ค้อุ คำเรียกขึ้านั
ั
้
่
ิ
ั
็
�
ั
็
ผู้แสด้ง ศิิลปะการแสด้งอุนัสำคัญชนัด้นัี ไมจัำกด้วั่าเปนัผู้หญิงหร้อุผู้ชาย จัะเปนัเด้็ก
�
ี
�
�
ี
ั
่
หร้อุผู้ใหญ มช้อุเสียงหร้อุยังไมมช้อุเสียง ก็เรียกรวัม ๆ กนัวั่า หมอุลำ ทั�งสินั
่
็
ควัามเปนัมาของหมอลัำ
์
หมอุลำ กำเนัด้ขึ้้�นัเม้อุใด้ไมมบนัท้กไวั้เปนัลายลักษณีอุักษร แต่่หมอุลำอุาจั
็
ั
ิ
่
�
ี
�
จัะเกิด้ขึ้นัจัากสอุงส่วันัด้วัยกันัค้อุ ส่วันัแรก เกิด้ขึ้นัในัพิธีกรรมทางศิาสนัา เปนัการ
็
�
้
้
้
�
�
็
้
สวัด้อุอุนัวัอุนัขึ้อุต่่อุสิ�งศิักด้ิสิทธิต่ามควัามเช้อุขึ้อุงผู้คนัหร้อุเปนัการอุ่านัหนัังส้อุ และ
�
ิ
์
ี
�
ี
�
คัมภัร์โบราณีทีวั่าด้้วัยในัพธีกรรมต่่าง ๆ หร้อุการนัำเร้อุงราวัในัหนัังส้อุ ในัคัมภัรทั�ง
้
้
่
้
ิ
ู
ิ
หลายมาอุ่านัแกผ้ฟัง แรกเร�มอุาจัจัะอุ่านัด้วัยถุอุยคำธรรมด้า แต่่เพอุเพ�มเต่ิมใหนั่าฟัง
้
�
้
เพิ�มพลังใหมีควัามศิักด้ิสิทธินั่าเช้อุถุ้อุ จั้งเต่ิมจัังหวัะจัะโคนั คำคลอุงจัอุง ทวังทำนัอุง
่
�
�
้
�
้
�
้
*ผู้ชิ่วยศาสตราจัารย์/วิชิาการ ตำแหุน่ง ผู้�อำนวยการสำนักศิลปะและวัฒนธรรม
มหุาวิทยาลัยราชิภิัฏอุบลราชิธาน ี
ี
�
�
**เจัาหุนาท�บรหุารงานทั�วไป สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหุาวิทยาลัยราชิภิัฏ
ิ
อุบลราชิธาน ี
