Page 64 - วัฒนศิลปสาร ปีที่ ๑๙ (มิถุนายน ๒๕๖๖ - พฤษภาคม ๒๕๖๗) : สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 64
�
56 วััฒนัศิิลปสาร ปที ๑๙ (มิถุุนัายนั ๒๕๖๖-พฤษภัาคม ๒๕๖๗)
ี
ชายกับชายหร้อุชายกับหญิง จันัประมาณี พ.ศิ. ๒๔๙๔ การลำระหวั่างชายกับชายจั้ง
เลิกไป เหล้อุแต่่การลำชายกับหญิงมาจันัถุงปัจัจับนั หมอุลำค่ท�มช�อุเสียงร่นัแรก ๆ เชนั
่
้
ู
ั
ี
ุ
ี
้
ุ
ี
ู
�
ี
ี
หมอุลำคณี (ชาย) และหมอุลำจัอุมศิร (หญิง) ชาวัอุุบลราชธานั นัอุกจัากนัยังมีหมอุลำ
็
้
ทอุงมาก จัันัทะล้อุ (หมอุลำถุูทาชาย) หมอุลำเคนั ด้าหลา (ชาย) เปนัต่นั หมอุลำคู่
้
็
้
ี
ยังมวัิวััฒนัาการต่่อุไปอุีกเปนัการลำต่่อุกลอุนั ลำทวัย (หร้อุทายโจัทย์) ซึ่�งผู้ลำจัะต่อุง
ิ
้
ี
มีปฏภัาณีไหวัพริบด้ สามารถุต่อุบโต่ หักล้างเหตุ่ผลกนัได้้ ต่่อุมามีการเพิ�มผู้ลำขึ้้�นัมา
ั
็
อุีกหนั้�งคนั เปนัชายหร้อุหญิงก็ได้้ และการลำกจัะเปลี�ยนัไปเปนัเร้อุง ชิงรักหักสวัาท
�
็
็
ั
ยาด้ชู้ยาด้ผวั เรียกวั่า ลำชิงชู้
็
จัากการลำ ๒-๓ คนั ก็กลายมาเปนัการลำหลาย ๆ คนั เรียกวั่า “หมอุลำ
้
หม” ซึ่�งไม่จัำกัด้จัำนัวันั แต่สวันัใหญ่จัะอุยประมาณี ๑๐ คนั เปนัการลำต่ามเรอุง
่
�
้
็
ู
่
ู
่
่
้
�
�
�
้
ราวั อุาจัใชนัิทานัพนับ้านัหร้อุชาด้กเปนัเนัอุเรอุง ลีลาการลำมีหลายแบบ เชนั ลำเรอุง
้
�
้
่
็
้
�
ิ
็
้
้
็
ิ
้
ต่อุกลอุนั และลำเพลินั เปนัต่นั การลำกมีเครอุงด้นัต่รีประกอุบเพ�มขึ้นั เชนั พณี
่
่
�
ี
็
(ซึุ่ง หร้อุซึ่้ง) กลอุง การลำจัะม ๒ แนัวัทาง ค้อุ ลำเวัียง จัะเปนัการลำแบบลำกลอุนั
�
้
้
ิ
่
และหมอุลำแสด้งเปนัต่วัละครต่ามบทบาทในัเรอุง การด้ำเนันัเรอุงคอุนัขึ้้างช้า แต่ก็ได้ ้
�
่
็
ั
อุรรถุรสขึ้อุงละครพนับ้านั หมอุลำได้้ใช้พรสวัรรคขึ้อุงต่วัเอุงในัการลำ ท�งทางด้้านัเสียง
้
�
ั
ั
์
ิ
รอุง ปฏภัาณีไหวัพริบ และควัามจัำ
้
ี
ี
�
ต่อุมาเม้อุด้นัต่รลูกทงมอุิทธิพลมากขึ้นั จังเกิด้วัิวััฒนัาการขึ้อุงหมอุลำหม่อุีก
้
ู
่
ุ
้
�
่
ี
้
�
้
้
ั
คร�งหนั�ง กลายเป็นั ลำเพลินั ซึ่�งจัะมีจัังหวัะท�เร้าใจัชวันัให้สนัุกสนัานั ก่อุนัการลำเรอุง
ี
ี
้
ี
ั
้
ี
�
่
ุ
้
ในัชวังหวัคำจัะมการนัำเอุาวังด้นัต่รลกทงมาใชเรยกคนัด้ คอุ จัะมนักรอุง (หมอุลำ)
่
ู
ั
ู
�
้
�
้
้
�
ั
่
ี
ั
�
ี
ิ
้
มารอุงเพลงลกทงทกำลงฮูต่ในัขึ้ณีะนันั มหางเครอุงเต่นัประกอุบ เอุาเครอุงด้นัต่ร ี
ุ
ู
สมัยใหม่มาประยุกต่์ใช เชนั กต่าร คย์บอุรด้ แซึ่็กโซึ่โฟนั ทรัมเปต่ และกลอุงชด้ โด้ย
ี
์
ี
่
ุ
้
์
ิ
�
นัำมาผสมผสานัเขึ้้ากับเคร้อุงด้นัต่รีเด้ิม ได้้แก พณี แคนั ทำให้ได้้รสชาต่ขึ้อุงด้นัต่รที �
ี
ิ
่
่
แปลกอุอุกไป ยุคนัี�นัับวั่า หมอุลำเฟ้อุงฟูมากทีสด้ คณีะหมอุลำด้ัง ๆ สวันัใหญจัะอุยู่
�
่
�
ุ
่
ในัแถุบจัังหวััด้ขึ้อุนัแกนั มหาสารคาม และอุุบลราชธานั ี
ู
ิ
ั
่
ิ
้
่
ลำซึ่�ง หลังจัากที�หมอุลำคและหมอุลำเพลนัคอุย ๆ เส�อุมควัามนัิยมลงไป อุนั
ิ
ี
เนัอุงมาจัากการกาวัเขึ้ามาขึ้อุงด้นัต่รสต่รง ในัวัถุชวัต่ขึ้อุงผคนัอุสานั ควัามนัยมในัการ
้
�
ี
ู
ิ
ิ
้
้
ี
ิ
้
ี
ิ
็
ุ
่
ชมหมอุลำคอุนัขึ้้างจัะลด้ลงอุย่างเหนัได้้ชด้ จันัเกด้ควัามวัต่กกังวัลในักลุ่มนัักอุนัรักษ ์
ั
ิ
