Page 63 - วัฒนศิลปสาร ปีที่ ๑๙ (มิถุนายน ๒๕๖๖ - พฤษภาคม ๒๕๖๗) : สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 63
วััฒนัศิิลปสาร ปที ๑๙ (มิถุุนัายนั ๒๕๖๖-พฤษภัาคม ๒๕๖๗) 55
ี
�
ประเภทของหมอลัำ
่
หมอุลำ มีมากมายหลากหลายประเภัท แต่่แบ่งใหญ ๆ ได้้เปนั ๒ ประเภัท
็
้
�
่
้
ี
ค้อุ ๑) หมอุลำท�แสด้งเพ�อุควัามบันัเทิง ได้้แก หมอุลำกลอุนั หมอุลำเรอุง หมอุลำ
่
ิ
ั
้
เพลนั และลำเต่้ย (ได้้แก เต่้ยโขึ้ง เต่้ยพม่า เต่้ยธรรมด้า และเต่้ยหวัโนันัต่าล) ซึ่�งหมอุลำ
่
็
แต่่ละประเภัทจัะมลักษณีะแต่กต่่างกนั เชนั หมอุลำกลอุนั เปนัการโต่ต่อุบกลอุนัสด้
ั
้
ี
คล้ายการแสด้งลำต่ด้ทางภัาคกลาง มีผแสด้งเปนัค่ ชายกับชาย หรอุชายกับหญิง
็
้
ู
ู
้
ั
�
ั
่
็
้
้
�
ี
ี
ี
่
�
้
ลำโต่ต่อุบกนั เนัอุหาสวันัใหญจัะเปนัเรอุงราวัขึ้อุงประเพณีฮูต่สิบสอุง คลอุงสิบส เรอุง
้
�
์
ิ
ราวัประวััต่ศิาสต่ร การเม้อุง นัิทานัพนับ้านั คต่ิธรรม โด้ยใช้แคนัเปนัด้นัต่รีประกอุบ
้�
็
็
้
ิ
็
้
�
้
็
�
�
้
ส่วันัหมอุลำเรอุง จัะเปนัการลำเล่าเรอุงนัิทานัพนับ้านั เปนัต่นั หมอุลำเพลนั เปนักลอุนั
้�
�
้�
่
ลำทีมีทำนัอุงจัังหวัะเรวั สนัุกสนัานั ไมมีการเอุอุนัเสียง ให้ควัามคร้กครนัเขึ้้ากับลีลา
็
่
การเต่นั โด้ยได้้รับอุิทธิพลจัากเพลงลูกทุ่งและเพลงไทยสากล สวันัลำเต่้ย เปนักลอุนั
็
้
�
�
์
ลำทีมีทำนัอุงสันั กระฉับกระเฉง ไม่เอุอุนัเสียง ทำนัอุงแสด้งอุารมณีร้นัเริงสนัุกสนัานั
�
้�
ิ
่
ี
ี
ี
ส่วันัใหญ่ใช้เก�ยวัพาราส ๒) หมอุลำท�แสด้งในัพธีกรรม ได้้แก หมอุลำผฟา หมอุลำเหยา
ี
�
่
�
เปนัการลำทีมจัด้ประสงค ๒ ประการ ค้อุ รักษาคนัปวัยหร้อุพยากรณีด้นัฟ�าอุากาศิ
ิ
์
ุ
ี
์
็
ทำนัอุงจัะเปนัจัังหวัะสันับ้าง ยาวับ้าง ใช้แคนัเปนัเคร้อุงด้นัต่รีหลัก เนัอุหากลอุนัลำ
�
็
้�
�
็
�
�
จัะเปนัการกล่าวัถุ้งสิ�งศิักด้ิสิทธิที�หมอุลำอุัญเชิญมา โด้ยหมอุลำมีคนัเด้ียวั และอุาจัม ี
็
่
่
บรวัารเปนัผู้ฟ�อุนัรำประกอุบลีลา การฟ�อุนัไมมีแบบแผนัแนันัอุนั
ิ
็
วัิวััฒนัาการของ หมอลัำ
�
้
นัอุกจัากหมอุลำจัะแบ่งเปนั ๒ ประเภัทกวั้าง ๆ ด้ังทีวั่าแลวั หมอุลำ ยังอุาจั
็
จัะแบ่งอุอุกต่ามวัิวััฒนัาการขึ้อุงหมอุลำเอุงอุีกด้้วัย ด้ังนัี �
ิ
หมอุลำพนั เปนัหมอุลำรนัแรก ๆ เปนัการลำเลาเรอุงหรอุนัทานั หรอุ
้
�
ุ
้
็
่
�
้
้
็
่
ี
คำสอุนัเก�ยวักับพระพุทธศิาสนัา มีลักษณีะแสด้งเปนัการลำเด้�ยวัหร้อุลำคนัเด้ียวั
ี
็
็
็
ส่วันัใหญ่เปนัหมอุลำผู้ชาย โด้ยมีแคนั เปนัเคร้อุงด้นัต่รีประกอุบ เร้อุงทีนัำมาเล่ามัก
�
�
�
็
่
เปนัวัรรณีกรรม เชนั เร้อุงการะเกด้ สนัไซึ่ และนัิทานัชาด้ก ฯลฯ ในัการลำ ผู้ลำจัะใช ้
�
ิ
ผ้าขึ้าวัม้าเป็นัอุุปกรณี์ประกอุบในัการแสด้งท่าทาง เปนัพระเอุก นัางเอุก หร้อุเป็นั
็
นัักรบต่ามเนัอุเร้อุง
้�
�
�
้
จัากลำพนั มวัิวััฒนัาการต่อุมา เป็นัการลำคู่ ซึ่�งได้้แก การลำ ๒ คนั
่
้
่
ี
