Page 28 - วัฒนศิลปสาร ปีที่ ๑๗ (มิถุนายน ๒๕๖๔ - พฤษภาคม ๒๕๖๕) สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี

4. อำาคารทรงย่โรป : อำาคารพัาณชุย่ในจงหวดี่อำบลราชุธิาน่
ุ
ั
ิ
์
ุ
ั
�
ิ
์
ี
ี
�
ิ
�
เม้อุรถุไฟม�ถุ่งจัังหวััด้อุุบลร�ชธ�นั เม้อุ พ.ศิ. 2473 ได้้มอุ�ค�รพ�ณิิชยเกด้ข้่นับนัถุนันัสำ�ยอุุบล-วั�รนั
ิ
็
ู
์
ู
ี
่
้
ำ
็
จั�นัวันัม�ก มรปแบบเปนัอุ�ค�รพ�ณิชยแบบติะวันัติกโด้ยมช�วัจันัเปนัเจั�ข้อุง รปแบบอุ�จัม�จั�กติกแถุวั
ั
ี
ี
่
็
ำ
็
แถุบมณิฑลกวั�งติง ซึ่งเปนัเข้ติทช�วัยุโรปครอุบครอุงอุนัเปนัควั�มคนัเคยสำ�หรบช�วัจันัอุพยพม�กอุนั
ั
ี
้
�
ั
ุ
�
่
ุ
้
ี
้
ู
�
์
ี
หร้อุอุ�จัม�จั�กก�รเลยนัแบบท�งกรงเทพฯ ซึ่่งนัยมสำร�งอุ�ค�รพ�ณิิชยรปแบบนัี�ทัวัไป
�
ิ
ุ
์
ำ
ิ
�
ี
็
ิ
ุ
ำ
ิ
ี
ั
ี
�
ี
นัอุกจั�กนับรเวัณิถุนันัทห�ร อุ�เภัอุวั�รนัช�ร�บ มอุ�ค�รทเปนัโรงเรยนัจั�รพนัธพทย� (เด้มเปนัโรงเรยนั
ี
็
ิ
�
็
ั
้
�
ำ
�
�
็
ฮััวัเคียวัติกฮัักข้อุงหมอุเติ�นั�ซึ่่งเปนัหมอุจันั) บนัถุนันัสำ�ยนัียงมอุ�ค�รไม 3 ชันั หลงแรกข้อุงเม้อุงอุุบลฯ ซึ่่งท�เปนั
ั
�
ี
ำ
�
้
ี
�
ิ
ั
โรงแรมใหคนัเด้นัท�งพกอุ�ศิย ซึ่่งเปนัข้อุง นั�ยฮักติ�ย โกศิลวัติร นัักธรกจัทีมช้อุเสำยงข้อุงเม้อุงอุุบลฯ (ภัรรย�ค้อุ
ิ
ั
�
ี
็
้
ี
๋
ุ
ั
�
ิ
ุ
ี
ั
้
�
ิ
นั�งติุนั โกศิลวัติร ) ในัยคแรก บรเวัณิถุนันัทห�รนัีนัอุกจั�กจัะมโรงแรม 2-3 แหงแลวัใกล ๆ กนัยังมโรงภั�พยนัติร ์
ิ
ั
่
้
ี
่
่
ำ
อุกด้้วัยจััด้เปนัย�นัชมชนัทีพลกพล�นัม�กแหงหนัง เพร�ะอุยใกลกบสำถุ�นัรถุไฟข้อุงอุ�เภัอุวั�รนัช�ร�บ
ู
ุ
่
ำ
ั
�
็
่
�
้
ี
ุ
ี
่
่
ิ
ในัติวัเม้อุงอุุบลฯ บรเวัณิถุนันัหลวังอุนัเปนัถุนันัเศิรษฐกจั ข้อุงเม้อุงในัข้ณิะนัันัปร�กฏอุ�ค�รทรงยโรป
ิ
ุ
ั
�
ั
็
ิ
�
็
่
หล�ยหลง อุ�ค�รเหล�นัีเปนัทีนัยมในัชวัง พ.ศิ. 2450-2480 ซึ่่งแพรม�จั�กชนัชันัปกครอุงทีกรงเทพฯ ช�วัจันั
�
ิ
�
ุ
่
ั
�
่
�
ี
้
่
ี
่
้
ั
้
ี
ช�วัญวันั ซึ่งเปนัผมฐ�นัะท�งเศิรษฐกิจัด้กวั�ช�วัพนัเมอุงอุสำ�นักเลยนัแบบม�สำร�งบ�นัหรอุติกแถุวัเชนันันับ�ง
้
�
้
็
่
ู
็
้
�
�
ี
่
ี
้
่
้
่
่
้
็
ั
ุ
ลกษณิะสำถุ�ปติยกรรมในัยคนัห�กเปนัอุ�ค�รไมจัะเปนัเรอุนัข้นัมปงข้ง (Ginger Bread) คอุเปนัเรอุนัทรงปนัหย�
�
็
้
ิ
็
�
้
ี
่
ั
้
ุ
ั
้
ี
ี
่
�
�
ุ
ั
ำ
้
มไมฉลล�ยประด้บโด้ยรอุบจัวัหลงค�อุย่�งละเอุยด้ ใติหลงค�ปนัลมมไมฉลล�ย หรอุท�เปนัชอุงลม มไมฉลสำวัยง�ม
ั
็
ุ
ี
้
ี
้
ิ
่
หร้อุอุ�จัมก�รประด้บกระจักสำ ก�รทีเรยกวั�เร้อุนัข้นัมป่งข้งที�มม�จั�กก�รแติงข้นัมป่งข้ง ค้อุติกแติงอุย่�งหรหร�
ู
ิ
่
่
ี
ั
ี
�
ี
ี
�
ี
ี
�
่
ี
่
้
ี
ู
ฟฟ�มครบระบ�ยแพรวัพร�ย ห�กเปนัอุ�ค�รทเปนัติกจัะมก�รกอุสำร�งบวัโคงประด้บอุ�ค�ร ครงวังกลมคล�ย
่
ั
ั
็
่
้
็
้
่
้
ี
�
ั
็
ั
ู
ั
ั
ั
โรมนัมลวัด้ล�ยหวัเสำ�หร้อุล�ยรกรอุย อุนัเปนัก�รผสำมระหวั�งศิิลปะไทยกบศิิลปะติะวัันัติก พนัข้อุงอุ�ค�รปด้้วัย
้
่
้
็
ี
�
ิ
้
ิ
�
ุ
ั
�
ิ
ี
กระเบ้อุงเซึ่ร�มคทสำงม�จั�กยุโรป (อุติ�ล) แสำด้งใหเหนัควั�มเจัรญท�งเศิรษฐกิจัข้อุงเมอุงอุบลฯ ในัยุค
�
รชก�ลที 6-7 ได้้เปนัอุย�งด้ ี
็
ั
่
ิ
่
ั
ั
ั
ุ
ุ
ั
์
่
ลกษณะขอำงสถาปตย่กรรมประเภทอำาคารพัาณชุย่ขอำงจงหวดี่อำบลราชุธิานในย่คแรกมหลาย่ลกษณะ
ั
์
ี
่
ดี่งน่� (หนัวัยอุนัรกษศิิลปกรรมทอุงถุิ�นัจัังหวััด้อุุบลร�ชธ�นั, 2541)
ุ
ั
ั
้
�
1.1 อำาคารตกดี่นชุันเดี่่ย่วแบบจ่น
ิ
ึ
่
ิ
่
�
็
ี
�
ี
้
่
อุ�ค�รประเภัทนั�เรมมก�รก่อุสำร�งข้นัเมอุประม�ณิ 100 กวั�ปม�แล้วั ซึ่งเปนัอุ�ค�รพ�ณิชย์
้
�
ิ
ี
�
ี
็
้
ั
ิ
ี
ี
ั
์
ั
่
ิ
�
้
ข้อุงช�วัจันัทเข้�ม�ค�ข้�ยในัจังหวัด้อุบลร�ชธ�นั ลกษณิะข้อุงสำถุ�ปติยกรรมเปนัอุ�ค�รพ�ณิชยรมถุนันั
ุ
็
่
ี
ิ
้
ิ
้
็
ั
้
สำร�งเปนัหอุงแถุวัเปนัแนัวัย�วัไปติ�มถุนันั ติวัอุ�ค�รกอุด้วัยอุฐด้นัด้บ คอุช�งจัะนั�ด้นัเหนัยวัม�ผสำมกบแกลบ
ิ
ิ
้
ำ
ั
่
็
้
้
ี
่
้
้
ฟ�งข้้�วั นั�อุอุย และย�งบง โด้ยใชคนัเหยยบ (กล�วักนัวั�ใชพวักท�สำเปนัคนัท�) นัวัด้ด้นักบสำวันัผสำมใหเข้้�กนั
ั
่
ั
ั
ิ
�
่
ำ
ำ
่
่
�
ำ
้
ี
ี
้
ิ
�
ั
้
่
ู
ิ
้
่
็
ั
้
อุย�งด้นั�ม�ปนัเปนักอุนัแลวัติ�กจันัแหงจังนั�ม�กอุเปนัผนังโด้ยสำอุด้วัยด้นัเหนัยวั (ด้นัโคลนั) ติอุจั�กนันัจังใชปนัข้�วั
่
็
่
ำ
�
้
ั
้
้
ิ
ผสำมนัำ�อุอุยและย�งบงฉ�บทับผนังอุฐด้นัด้บอุกชนัหนังเพอุใหเกด้ควั�มคงทนัติ่อุสำภั�พนัำ�ฝั่นั เครอุงบนัหลงค�
ั
ั
�
่
�
�
้
�
ิ
ิ
�
ิ
ี
้
่
�
ู
�
ิ
้
ี
็
้
ิ
่
้
�
ใชไมท�โครงเปนัทรงจััวัไมสำงม�กนััก ไมแปใชวัธวั�งพ�ด้ลงบนัผนััง ด้้�นัข้้�งข้อุงอุ�ค�รทีกอุอุฐข้่นัไปจันัถุ่งอุกไก ่
ำ
ั
ี
็
้
ุ
ั
้
ั
่
ู
่
่
�
้
ี
ลกษณิะข้อุงไมแปเปนัไมทีไมมก�รถุ�กหร้อุติกแติงยงคงมเปล้อุกติิด้อุย วั�งห�งกนัประม�ณิ 1 ฟติ เหนั้อุไมแป
่
ั
�
ั
เปนัฟ�กไมไผปทบบนัแปอุกชนัหนังแลวัใชด้นัเหนัยวัฟอุกกบฟ�กไมไผแลวัจังมงด้วัยสำงกะสำทบอุกชนัหนัง
�
่
ี
้
ั
็
ี
่
่
้
ิ
�
ั
้
�
่
่
้
้
ี
ั
้
ั
ู
ี
ุ
ั
ั
นับได้วั�เปนัควั�มคด้อุนัช�ญฉล�ด้ข้อุงผสำร�งทท�หลงค�แบบนัเพอุชวัยลด้ควั�มรอุนัระอุข้อุงหลงค�สำงกะสำไปได้ ้
ี
้
�
้
ู
้
ำ
ี
�
ี
�
้
่
ั
้
ั
่
็
ุ
ิ
ั
�
ม�กทเด้ยวั ภั�ยในัติวัอุ�ค�รกอุผนังกนัหอุงติ�ง ๆ สำวันัหอุงโถุงทใชเปนัสำวันัข้�ยข้อุงช�จัะใชไมท�เปนัเพด้�นั
่
่
ำ
้
ี
ำ
่
้
ี
ั
�
้
ั
ี
็
็
่
้
ั
้
็
็
�
่
้
ั
่
�
ั
ี
็
้
่
็
่
�
สำำ�หรบไวัเกบข้อุงโด้ย เจั�ะเปนัชอุง 4 เหลยมเลก ๆ ไวัสำำ�หรบสำงข้อุงข้นัไปเกบบนัเพด้�นั เพด้�นัสำวันันัจัะทำ�
ี
26 วารสารวัฒนศิิลปสาร ปีที่่� 17
ำ
่
ย่านชุุมชุนเก่่า...อำำาเภอำวาริินชุาริาบ