Page 38 - วัฒนศิลปสาร ปีที่ ๑๓ (ตุลาคม ๒๕๖๐ - พฤษภาคม ๒๕๖๑) สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 38
กลุ่มจังหวะพื้นฐานที่ช่วยให้เกิดความไพเราะขึ้น (ณรุทธ์ สุทธจิตต์ ๒๕๔๐ : ๒-๓)
การร�าในขบวนแห่ต้องการความพร้อมเพรียงเป็นหลัก สิ่งที่ช่วยให้ผู้ร�าร�าได้พร้อม
กันก็คือจังหวะของเพลงหรือเครื่องดนตรี อาจเป็นเสียงกลอง เสียงฉาบหรือ
เสียงโหม่ง อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างก็ได้ จังหวะที่ผู้ร�าใช้ในการร�าคือ จังหวะ
ตบกับจังหวะเน้น ส่วนจังหวะขัดใช้ส�าหรับเพิ่มความไพเราะ เสียงจังหวะที่ชัดเจน
นอกจากจะท�าให้ร�าได้พร้อมเพรียงแล้วยังเร้าใจให้ผู้ชมสนุกสนานชื่นชมได้มากขึ้น
ด้วย เสียงดนตรีที่ให้จังหวะอาจจะถูกรบกวนได้ง่ายจากสิ่งแวดล้อมระหว่างเคลื่อน
ขบวน เครื่องขยายเสียงจึงเป็นสิ่งจ�าเป็นช่วยให้เสียงดังพอได้ยินทั่วถึงกันจาก
ต้นขบวนถึงท้ายขบวน การมีผู้ร�าจ�านวนมากขบวนยาวมาก แต่เสียงจังหวะดนตรี
ดังไม่ทั่วถึงจะกลายเป็นจุดด้อยท�าให้เสียคะแนนไม่ใช่จุดเด่นที่จะเพิ่มคะแนน
๓.๒ ท�านองเพลงดี ท�านองเพลง (Melody) เป็นการจัดเรียงระดับเสียง
มีขึ้นมีลงมีกระโดดไปตามจังหวะ ท�านองเพลงที่ใช้ประกอบการร�ามีส่วนช่วยให้
ขบวนแห่สนุกสนานน่าชมและน่าประทับใจขึ้นมาก เพลงที่ผู้ฟังคุ้นเคยโดยเฉพาะ
เพลงฮิตมักจะไพเราะและประทับใจได้ง่ายกว่าเพลงที่ยังไม่คุ้นหู ทั้งนี้ต้องค�านึงถึง
เอกลักษณ์ของท้องถิ่นด้านเพลงและดนตรีด้วย ซึ่งจะอธิบายและยกตัวอย่าง
พร้อมกันในข้อถัดไปคือ ความสอดคล้องกับท่าร�า
๓.๓ สอดคล้องกับท่าร�า ความสอดคล้องกับท่าร�าหมายถึงจังหวะและ
อารมณ์ ท่าร�าที่อ่อนช้อยนวยนาดต้องใช้จังหวะเนิบ ๆ ช้า ๆ ท่าร�าที่กระฉับกระเฉง
ว่องไวต้องใช้จังหวะรุกเร้ากระชับ การเลือกเพลงประกอบต้องเข้ากับจังหวะและ
รูปแบบที่ใช้ร�า ตลอดจนเครื่องดนตรีที่บรรเลงก็ต้องเข้ากับแบบแผนอันเดียวกันด้วย
เช่น การร�าของชาวอีสานควรใช้เครื่องดนตรีจ�าพวกพิณ แคน โหวด โปงลาง
เพลงที่ใช้ควรเป็นลายพิณลายแคนเป็นหลัก ใช้เพลงประยุกต์ เพลงลูกทุ่งสลับได้
การร�าของภาคใต้ควรใช้ปี่ใน ฆ้อง กลอง ใช้เพลงโนราเป็นหลัก ใช้เพลงประยุกต์
เพลงลูกทุ่งเสริมแทรกสลับได้ การร�าของภาคเหนือควรใช้สะล้อ ซอ ซึง ปี่จุม ใช้เพลง
ปี่จุมห้า ตั้งเจียงใหม่ ล่องน่าน ฤษีหลงถ�้า ปราสาทไหว จะปุ๊ ใช้เพลงประยุกต์
เพลงลูกทุ่งเสริมแทรกสลับได้เช่นกัน
๔. การแต่งกาย การแต่งกายนี้ครอบคลุมถึงเสื้อผ้า การแต่งผม แต่งหน้า
เครื่องประดับศีรษะ ต่างหูเครื่องประดับคอ แขน ขา รวมไปถึงรองเท้าด้วย การให้
36 วัฒนศิลปสาร
