Page 56 - ซอสองสายไทย : ณณฐ วิโย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 56
๓๘ ซอสองสายไทย
โดยภาพช่องที่ ๑, ๒, ๔ และ ๕ เป็นฝีมือช่างสมัยรัชกาลที่ ๔ ส่วนช่องที่ ๓ ซึ่งเป็นภาพที่มีขนาดใหญ่
ิ
ิ
ที่สุดอยู่ตรงกลาง เป็นภาพพระราชพธีอนทราภิเษก โดยบริเวณตอนล่างของภาพเป็นภาพกระบวนแห่
มีเครื่องดนตรีที่มีอยู่ในสมัยรัชกาลที่ ๑ ได้แก่ มโหระทึก ๒ ใบ ปี่ ๑ เลา กลองแขก แตรงอน แตรฝรั่ง
ิ
สังข์ ตามลำดับ ส่วนในช่องที่ ๕ ซึ่งเป็นภาพพระอนทร์ประทับท่ามกลางเทวดาภายใต้ต้นปาริชาต
ตอนล่างของภาพมีภาพเหล่านางฟ้าเทวดามาจับระบำและบรรเลงวงมโหรีเครื่องคู่ถวาย ประกอบด้วย
ั
ฆ้องวง ระนาด ซอสามสาย กระจับปี่ ขลุ่ย กลอง รำมะนา และโทน (วัลภา ขวัญยืน, พชรินทร์
ศุขประมูล และแสงจันทร์ ไตรเกษม. ๒๕๓๕ : ๔๑)
๗. ภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดคงคาราม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ที่สันนิษฐาน
ว่าเขียนขึ้นในสมัยอยุธยา ซึ่งต่อมาได้รับการปฏิสังขรณ์ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
รัชกาลที่ ๔ โดยเขียนซ่อมทับลงไปบนภาพเขียนของเดิมสมัยอยุธยาที่ชำรุด ปรากฏภาพของ
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสี ตระกูล “ซอ” อยู่จำนวน ๒ ภาพ ได้แก ่
ภาพผนังที่ ๑๓ บนผนังช่องระหว่างหน้าต่างด้านทิศเหนือ ปรากฏภาพ
ทศชาติชาดก ตอนพรหมนารทชาดก ด้านซ้ายของห้องภาพ เป็นกลุ่มนางกำนัลกำลังบรรเลงวงมโหรี
ประกอบด้วย ซอสามสาย และขลุ่ย เป็นต้น
และภาพจิตรกรรมซึ่งอยู่ผนังเหนือช่องหน้าต่างด้านบนของภาพผนังที่ ๑๓
วาดเป็นภาพพุทธประวัติ ตอนบำเพ็ญทุกรกิริยา ด้านล่างขวาของห้องภาพ ปรากฏภาพนางสนมกำนัล
กำลังขับกล่อมมโหรีถวายพญานาคราชในปราสาทเมืองบาดาล ประกอบด้วย ซอสามสาย กระจับปี่
ขลุ่ย และโทน
ภาพที่ ๑.๑๓ นางสนมกำนัลกำลังขับกล่อมมโหรีถวายพญานาคราช
ที่มา: อภิวัฒน์ อดุลยพิเชฏฐ์, บรรณาธิการ. ๒๕๕๔ : ๑๑๑
ณณฐ วิโย
