Page 48 - ซอสองสายไทย : ณณฐ วิโย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
P. 48
๓๐ ซอสองสายไทย
“ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พณพาทย์ไทย พิณพาทย์รามัญ
ิ
และมโหรีไทย มโหรีแขก ฝรั่ง มโหรีจีน ญวน เขมร ผลัดเปลี่ยนกันสมโภช
๒ เดือนกับ ๑๒ วัน พระราชทานเบี้ยเลี้ยงผู้ที่มาเล่นนั้น หมื่นราชาราช
มโหรีไทยชาย ๒ หญิง ๔ พระยาธิเบศรบดี มโหรีแขก ๒ มโหรีฝรั่ง ๓
พระยาราชาเศรษฐีองเชียงซุน มโหรีญวน ๑๕ พระยาราชาเศรษฐีจีน
มโหรีจีน ๖ พระยารามัญวงษ์ มโหรีมอญ คนเพลง ชาย ๒ หญิง ๔
ิ
ิ
พณพาทย์ ๙ หลวงพพธวาที มโหรีเขมร ชาย ๔ หญิง ๓ หมื่นเสนาะภูบาล
ิ
พิณพาทย์ไทย ๕ รามัญ ๕ ลาว ๑๒...”
(พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ๒๕๖๐ : ๑๕๕)
ุ
นอกจากนี้ ยังพบภาพเขียนสีจากสมุดภาพไตรภูมิฉบับหลวง สมัยธนบุรี พทธศักราช
๒๓๑๙ ซึ่งสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดสร้างขึ้น เป็นภาพสวรรค์
ชั้นจาตุมหาราชิกา อนเป็นที่ประทับของท้าวจตุโลกบาลทั้ง ๔ ทิศ คือ ท้าวกุเวร ผู้เป็นใหญ่แก่ยักษ์
ั
ทั้งหลาย อยู่ทิศอุดร ท้าวธตรฐ ผู้เป็นใหญ่แก่คนธรรพ์ทั้งหลาย อยู่ทิศบูรพา ท้าววิรูปักษ์ ผู้เป็นใหญ่แก ่
นาคทั้งหลาย อยู่ทิศประจิม และท้าววิรุฬราช ผู้เป็นใหญ่แก่กุมภัณฑ์ทั้งหลาย อยู่ทิศทักษิณ ในภาพ
์
ดังกล่าวปรากฏว่ามีภาพคนธรรพ ๒ คน บรรเลงดนตรีขับกล่อมท้าวธตรฐราช ประกอบด้วย คนธรรพ ์
ด้านซ้ายดีดกระจับปี่ และคนธรรพ์ด้านขวาสีซอสามสาย
ภาพที่ ๑.๘ คนธรรพ์บรรเลงมโหรีขับกล่อม ท้าวธตรฐราชแห่งสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
ที่มา: กรมศิลปากร. ๒๕๔๒ : ๓๕
ณณฐ วิโย
